تاريخچه استويا

گياه استويا نخستين بار در دره ريو ماندي RioMonday در شمال شرقي كشور پاراگوئه شناخته شده است. اروپاييان در سال 1888توسط برتوني M.S.Bertoni با گياه استويا آشنا شدند. مهمترين کشورهاي توليد كننده استويا : ژاپن. چين. تايوان. كره. برزيل. مالزيا و پاراگوئه هستند. مهمترين اهميت اقتصادي آن به عنوان يك ماده شيرين كننده طبيعي در جايگزيني شيرين كننده هاي مصنوعي (آسپارتان و سديم ساخارين) است. اما مهمترين عامل بازدارنده در گسترش تجارت اين ماده، عدم صدور مجوز مصرف آن در مواد غذايي در آمريكا است.

اين گونه ها ابتدا توسط گياه شناس و پزشک اسپانيايي به نام Pedro JaimEsteve يافته شده است. استويا لقبي بود که اين گياهشناس وپزشک بر اين گياه نهاد، مصرف گياه به عنوان يک شيرين کننده به آمريکاي جنوبي باز ميگردد. در سال1887 Antonio Bertoniگياه شناس آمريکايي در حين تحقيقاتش در پاراگوئه استويا و خاصيت شيرين کنندگي آن را با جزئيات شرح داده و بعد از آن به خارج از آمريکاي جنوبي معرفي شده است. تحقيقات اندکي در اين زمينه انجام شده بود تا اينکه در سال 1921 دو شيميدان فرانسوي گليکوزيدهايي را که باعث شيريني استويا ميشدند جدا کردند. آنها اين ترکيبات را Steviosid و Rebaudi ناميدند. اين ترکيبات 250تا300 برابر شيرينتر از ساکارز است، علاوه با داشتن مقاومت در برابر حرارت، غير قابل تخمير نيز هستند.

در اوايل دهه 1970 ژاپن کشت استويا را به عنوان جايگزيني براي شيرين کنندههاي مصنوعي مانند ساکارين و سيکلامات که سرطان زا تلقي مي شوند شروع کرد.

عصاره آبدار برگهاي استويا و استويوزيد خالص به عنوان شيرين کننده مورد استفاده قرار ميگيرد. هم اکنون ژاپن با تخمين 40 درصدي بازار شيرين کنندهها بيش از هر کشور ديگري مصرف کننده استويا است. امروزه استويا در نقاط مختلف آسياي شرقي از جمله چين (1984)، کره،تايوان،تايلند و مالزي کاشت و مصرف مي شوند. چين بزرگترين صادر کننده استويوزيد در دنياست.